Tết Đoan Ngọ tồn tại trong văn hóa dân gian phương Đông từ rất lâu đời. Không chỉ là ngày lễ truyền thống đơn thuần, dịp Tết này còn mang trong mình nhiều câu chuyện và ý nghĩa rất hay, Klook sẽ bật mí một số điều thú vị về ngày lễ truyền thống này có thể sẽ làm bất ngờ đấy!
Mùng 5 Tháng 5 Là Ngày Gì?
Nguồn ảnh: Canva
Ca dao ta có câu:
Tháng tư đong đậu nấu chè
Ăn Tết Đoan ngọ trở về tháng năm
Câu ca dao như như lời nhắc nhở mỗi chúng ta nhớ về một trong những ngày Tết quan trọng trong tín ngưỡng dân gian - Tết Đoan Ngọ. Vậy bạn đã biết Tết Đoan Ngọ là ngày gì chưa?
Tết Đoan Ngọ, hay còn được biết đến với tên gọi tết Đoan Dương, là ngày lễ truyền thống được tổ chức ngày mùng 5 tháng 5 âm lịch hàng năm. Đây là một ngày đặc biệt trong nền văn hóa của nhiều quốc gia Đông Á như Việt Nam, Triều Tiên, Đài Loan, Nhật Bản và Trung Quốc.
"Đoan" chỉ sự khởi đầu, trong khi "Ngọ" đề cập đến khoảng thời gian từ 11 giờ sáng đến 1 giờ chiều, và việc ăn tết Đoan Ngọ thường diễn ra vào buổi trưa. Đoan Ngọ là thời điểm mặt trời đạt đến đỉnh ngắn nhất, gần trái đất nhất trong năm.
Ở Việt Nam, Tết Đoan Ngọ còn được gọi với tên gọi thân thuộc "tết giết sâu bọ", đây là thời điểm mà người dân tiến hành nghi thức “Giết sâu bọ”, làm lễ tạ ơn tổ tiên, trời đất, vạn vật và ăn mừng mùa vụ thành công.
Nguồn Gốc & Ý Nghĩa Tết Đoan Ngọ
1.Nguồn Gốc Tết Đoan Ngọ Ở Trung Quốc
Nguồn ảnh: Canva
Một truyền thuyết độc đáo liên quan đến Tết Đoan Ngọ là câu chuyện về vị quan tài ba Khuất Nguyên và sự hy sinh của ông để bảo vệ trung nghĩa.
Khuất Nguyên, một quan nhân tài ba đại diện cho quốc gia Sở, đã vươn lên vị trí trung thần và trở thành một nhà văn văn hóa được ngưỡng mộ. Tuy nhiên, trong một cuộc đấu tranh chính trị, ông bị những kẻ gian ác hãm hại và giam cầm. Đối mặt với nguy hiểm, ông đã quyết định uất ức và chấm dứt cuộc đời của mình vào ngày mùng 5/2 âm lịch.
Sau khi nghe về sự hy sinh của Khuất Nguyên, người dân tràn đầy tiếc nuối và tôn vinh trung nghĩa của ông. Mỗi năm, vào ngày Tết Đoan Ngọ, mọi người truyền thống làm bánh bá trạng - một loại bánh truyền thống đặc biệt - và thả chúng xuống dòng sông, như một biểu tượng tưởng nhớ và tri ân đến Khuất Nguyên.
2. Nguồn Gốc Tết Đoan Ngọ Ở Việt Nam
Nguồn ảnh: Canva
Truyền thuyết kể rằng, trong quá khứ, Tết Đoan Ngọ tại Việt Nam mang một ý nghĩa hoàn toàn khác. Vào một mùa vụ thành công và bội thu, người nông dân đã hân hoan vì thu hoạch thành công. Tuy nhiên, năm đó, sâu bọ xuất hiện và tấn công mạnh mẽ, gây thiệt hại nghiêm trọng cho các vườn cây và mùa thu hoạch.
Nhân dân lo lắng chẳng biết làm thế nào để giải trừ được nạn sâu bọ này. Bỗng một ngày, một ông lão xuất hiện từ xa và tự xưng là Đôi Truân. Ông đã chỉ dẫn người dân cách lập bàn cúng tại mỗi nhà, bao gồm bánh tro và trái cây, sau đó ra ngoài vận động thể dục. Mọi người làm theo thì chỉ một lúc sau, đàn sâu bọ đã bị tiêu diệt hoàn toàn.
Từ đó, vào ngày mùng 5 tháng 5 âm lịch, người nông dân truyền thống lập bàn cúng để xua đuổi sâu bọ và đảm bảo cho một mùa vụ bình an. Ngày này trở thành "Tết diệt sâu bọ" và còn được gọi là "Tết Đoan Ngọ", bởi vì thời gian cúng thường diễn ra vào giữa giờ Ngọ - khoảng thời gian giữa trưa.
Tết Đoan Ngọ 2023 Là Ngày Nào?
Theo lịch vạn niên, ngày mùng 5 tháng 5 Âm năm 2023 sẽ rơi vào thứ Năm ngày 22/6/2023. Dù đây không phải là ngày nghỉ lễ chính thức tại Việt Nam, nhiều gia đình vẫn lên kế hoạch cho chuyến du lịch ngắn ngày sum họp đầm ấm.
Các Hoạt Động Nổi Bật Trong Ngày Tết Đoan Ngọ
1. Khảo Cây Vào Giờ Ngọ
Khi đồng hồ chỉ 12 giờ trưa trong ngày Tết Đoan Ngọ, nhiều vùng miền trên khắp đất nước sẽ tiến hành một nghi lễ đặc biệt gọi là khảo cây, hay còn được gọi là đánh cây. Những cây bị khảo thường là những loại cây ăn quả mà trái chưa phát triển hoặc bị sâu bệnh.
Trong nghi thức khảo cây, thường có hai người tham gia. Một người trèo lên cây và đóng vai cây, còn người kia cầm dao gõ vào gốc cây và đặt câu hỏi về tình trạng cây. Người trên cây sẽ trả lời bằng giọng điệu và lời bày tỏ của mình. Trò chơi này tượng trưng cho việc xua đuổi sâu bọ và bảo vệ mùa vụ.
2. Hái Lá Thuốc
Báo Sức khỏe & Đời sống
Vào giờ Ngọ (12 giờ trưa), người dân ở các vùng thôn quê rủ nhau đi hái lá. Họ quan niệm rằng, những lá cây hái trong thời khắc quý giá này được xem là "thần dược" tự nhiên, có khả năng chữa trị các vấn đề về da ngứa, đồng thời cải thiện hệ tiêu hóa.
3. Tắm Nước Lá Mùi
Báo Sức khỏe & Đời sống
Cây mùi, với những chiếc lá nhỏ nhẹ và hương thơm dễ chịu, trở thành một thứ "dược liệu" đặc biệt ngày Tết Đoan Ngọ. Theo truyền thống, việc đun nước tắm với lá mùi trong ngày này mang lại cảm giác thư thái, hương thơm của lá mùi không chỉ làm dịu nhẹ cơ thể mà còn giúp loại bỏ mồ hôi và mang lại cảm giác sảng khoái.
Tập Tục Cúng Tết Đoan Ngọ
Tết Đoan Ngọ, còn được biết đến với tên gọi "Tết diệt sâu bọ", là một ngày lễ truyền thống mang đậm nét quen thuộc trong lòng người Việt Nam. Trong ngày Tết Đoan Ngọ, mỗi gia đình không thể thiếu việc chuẩn bị mâm lễ tổ tiên, trời đất, thể hiện lòng thành và hy vọng đem đến hạnh phúc và thịnh vượng cho gia đình. Đúng vào mùng 5 tháng 5 âm lịch hàng năm, theo truyền thống, mỗi gia đình sẽ dọn sạch và trang hoàng mâm cỗ cúng, mong muốn sự an lành và thành công cho gia đình trong những tháng tiếp theo.
Ngoài việc diệt sâu bọ, phong tục cúng Tết Đoan Ngọ còn có ý nghĩa cầu nguyện cho sự phù hộ của tổ tiên và thần linh, hy vọng có mùa màng thuận lợi, sự thịnh vượng trong kinh doanh và gia đình hạnh phúc, an lành.
Nguồn ảnh: Báo Lao động
1.Mâm Cúng Tết Đoan Ngọ Miền Bắc Tham Khảo
- Bánh tro, bánh ú: được làm từ gạo nếp, ngâm trong nước tro, gói bằng lá chuối
- Cơm rượu nếp: có thể là cơm rượu nếp cái hoa vàng hoặc cơm rượu nếp cẩm
- Hương, hoa, vàng mã
- Nước, rượu nếp
- Các loại hoa quả (mận, vải...)
- Xôi, chè
2. Mâm Cúng Tết Đoan Ngọ Miền Trung Tham Khảo
- Hương, hoa, vàng mã
- Chè kê là món ăn đặc biệt quen thuộc với những ai gốc Huế
- Nước, rượu nếp
- Các loại hoa quả như vải, mận…
- Bánh tro, bánh ú
3. Mâm Cúng Tết Đoan Ngọ Miền Nam Tham Khảo
- Hương, hoa, vàng mã
- Chè trôi nước và bánh ú: Đây là hai món ăn không thể thiếu trong mâm cúng của người dân miền Nam.
- Hoa quả tươi
- Nước, rượu nếp
- Cơm rượu
- Bánh ú bá trạng
Theo phong tục của người Hoa tại Việt Nam, mâm cúng Tết Đoan Ngọ thường có rượu, trái cây tươi, treo lá ngải và bánh Bá Trạng. Bánh bá trạng, còn được gọi là bánh ú mặn hoặc bánh chưng người Hoa, là một loại bánh có đặc trưng riêng. Mặc dù có cùng tên gọi, nhưng bánh bá trạng lại có những hình dạng khác nhau tùy thuộc vào từng địa phương và vùng miền. Ví dụ, bánh Phúc Kiến có màu nâu từ ngũ vị hương và được gói thành hình tam giác, trong khi người Quảng Đông thường gói bánh thành hình gối dài và Triều Châu lại gói thành hình chóp đứng.
Văn Khấn Tết Đoan Ngọ - Mùng 5 Tháng 5
Dưới đây là văn khấn Tết Đoan Ngọ - nhằm ngày mùng 5 tháng 5 âm lịch. Văn khấn Tết Đoan Ngọ được ghi chép trong sách Văn khấn toàn tập.
Nam mô A Di Đà Phật! Nam mô A Di Đà Phật! Nam mô A Di Đà Phật!
Con lạy chín phương Trời, mười phương Chư Phật, Chư Phật mười phương.
Con kính lạy Hoàng thiên Hậu Thổ chư vị Tôn thần.
Con kính lạy ngài Bản cảnh Thành hoàng, ngài Bản xứ Thổ địa, ngài Bản gia Táo quân cùng chư vị Tôn thần.
Con kính lạy Tổ tiên, Hiển khảo, Hiển tỷ, chư vị Hương linh (nếu bố, mẹ còn sống thì thay bằng Tổ khảo, Tổ tỷ).
Tín chủ chúng con là...
Ngụ tại ...
Hôm nay là ngày Đoan ngọ, chúng con sửa sang hương đăng, sắm sanh lễ vật, hoa đăng, trà quả dâng lên trước án.
Chúng con kính mời ngài Bản cảnh Thành Hoàng, Chư vị Đại Vương, ngài Bản xứ Thần linh Thổ địa, ngài Bản gia Táo quân, Ngũ phương, Long mạch, Tài thần, cúi xin các Ngài giáng lâm trước án chứng giám lòng thành, thụ hưởng lễ vật.
Chúng con kính mời các cụ Tổ khảo, Tổ tỷ, chư vị Hương linh gia tiên nội ngoại họ..., cúi xin các vị thương xót con cháu chứng giám tâm thành thụ hưởng lễ vật.
Tín chủ con lại kính mời các vị Tiền chủ, Hậu chủ tại nhà này, đất này đồng lâm án tiền, đồng lai hâm hưởng, độ cho chúng con thân cung khang thái, bản mệnh bình an. Bốn mùa không hạn ách, tám tiết hưởng bình an thịnh vượng.
Chúng con lễ bạc tâm thành, trước án kính lễ, cúi xin được phù hộ độ trì.
Nam mô A Di Đà Phật! Nam mô A Di Đà Phật! Nam mô A Di Đà Phật!
Ăn Gì Ngày Tết Đoan Ngọ? Các Món Ăn Truyền Thống Nhân Ngày Mùng 5 Tháng 5
1. Thịt Vịt
Báo Lao động
Trong ngày Tết Đoan Ngọ, một món ăn không thể thiếu của người miền Trung là thịt vịt. Nhiều người tin rằng, vào những ngày nắng nóng của tháng 5, việc ăn thịt vịt sẽ mang lại cảm giác mát mẻ cho cơ thể. Thịt vịt được chế biến thành nhiều món ngon như vịt luộc, vịt quay, vịt tiềm,... và tạo nên một phần không thể thiếu trong bữa cỗ truyền thống.
2. Cơm Rượu Nếp
Nguồn ảnh: Báo Lao động
Cơm rượu, một đặc sản nổi tiếng được ưa chuộng trong ngày Tết Đoan Ngọ, là một món ăn phổ biến được cúng và ăn ở cả ba miền Bắc, Trung và Nam. Theo quan niệm dân gian, ăn cơm rượu và uống rượu vào ngày này có khả năng diệt sâu bọ hiệu quả.
3. Chè Trôi Nước
Báo Lao động
Trong ngày Tết Đoan Ngọ, chè trôi nước là món ăn đặc trưng của người miền Nam. Chè được chế biến từ bột nếp, bên trong có nhân đậu xanh thơm ngon. Khi thưởng thức chè, ta cảm nhận được hương vị thanh mát và thơm ngon, đặc biệt khi kết hợp với nước cốt dừa thơm ngọt. Món chè này không chỉ ngon miệng mà còn mang lại cảm giác dễ chịu và sảng khoái trong ngày hè oi bức.
4. Chè Kê
Nguồn ảnh: VTC News
Trong ngày Tết Đoan Ngọ của người Huế không thể "vắng mặt" món chè kê. Hạt kê được xay nhuyễn và lấy đi lớp vỏ, sau đó đun sôi cho đến khi mềm và có độ đặc sền sệt. Tiếp theo, thêm nước đường và một ít gừng, kết quả là một nồi chè kê thơm phức và hấp dẫn. Món chè này mang đến hương vị đặc biệt, tạo cảm giác ngọt ngào và sảng khoái khi thưởng thức trong ngày nắng oi bức.
5. Trái Cây Tươi
Nguồn ảnh: VnExpress
Vào ngày Tết Đoan Ngọ, trái cây trở thành vật không thể thiếu trên bàn cúng tổ tiên và trong bữa tiệc gia đình. Tháng 5 âm lịch mang đến mùa của vải và mận Hà Nội, khiến cho mâm cúng trở nên phong phú và hương vị trái cây thêm ngọt bùi, chua thanh, làm cho ngày Tết trở nên đậm đà hơn.
Trong khi đó, ở miền Nam, xoài, chôm chôm, dưa hấu, và vải là những loại trái cây được ưa chuộng để cúng ông bà và thưởng thức trong ngày Tết Đoan Ngọ. Những loại trái cây này đặc biệt và đậm hương vị của vùng miền Nam. Khi bày cúng và thưởng thức những quả trái này, người dân miền Nam gửi gắm mong ước một mùa màng thịnh vượng, đầy tốt lành, và hy vọng rằng bệnh tật sẽ tan biến, cây trái sẽ đâm chồi nảy lộc.
6. Bánh Ú Tro
Nguồn ảnh: Báo Sức khỏe & Đời sống
Bánh ú tro - một biểu tượng ẩm thực độc đáo, vừa ngon miệng, lại mang ý nghĩa sâu sắc trong ngày Tết Đoan Ngọ. Bánh có nhiều hình dạng khác nhau tùy thuộc vào từng vùng miền. Bánh có vị ngọt vừa, mềm dẻo, màu trong đặc trưng, dễ ăn, dễ tiêu, mát ruột. Nếu là bánh tro không nhân thường được ăn với mạch nha hoặc đường mật mía.
Gợi Ý Các Địa Điểm Du Lịch Dịp Tết Đoan Ngọ
1. Đà Lạt
Nguồn ảnh: Canva
Đà Lạt là một điểm đến lý tưởng cho kỳ nghỉ Tết Đoan Ngọ. Thành phố này tọa lạc tại vùng cao nguyên của Việt Nam, với khí hậu mát mẻ quanh năm và cảnh quan thiên nhiên tuyệt đẹp. Vào dịp Tết Đoan Ngọ, Đà Lạt thường có thời tiết mát mẻ, se lạnh và không quá nóng như các thành phố khác ở miền Nam. Điều này tạo điều kiện thuận lợi cho du khách tham quan các địa điểm du lịch và tham gia các hoạt động ngoài trời như Wonderland Đà Lạt, vườn thú Zoo Doo, đi xe trượt thác Datanla, hoá thân thành Tarzan, lướt xuyên rừng già với trải nghiệm đu dây High Rope Course Đà Lạt,...
Deal Du Lịch Đà Lạt - Giá Tốt Trên Klook
Đã đến “Klook” du lịch không lo âu. Bỏ túi ngay các sản phẩm du lịch Đà Lạt bán chạy nhất nhé!
Tiện ích & phương tiện di chuyển:
Tour ngày đầy hứng khởi:
Địa điểm tham quan - Danh lam thắng cảnh:
2. Nha Trang
Nguồn ảnh: Canva
Nha Trang, với thời tiết ấm áp và ít mưa vào dịp Tết Đoan Ngọ, là một điểm đến lý tưởng cho kỳ nghỉ. Với nhiệt độ trung bình ban ngày từ 26 độ C đến 30 độ C và ban đêm khoảng 22 độ C, cơ hội tuyệt vời để bạn có thể thỏa sức "tung hoành" những hoạt động biển thú vị.
Với bãi biển tuyệt đẹp, thả mình trong làn nước mát, tham gia các hoạt động như chèo sup, lặn biển ngắm san hô,... tất cả sẽ mang đến cho bạn một kỳ nghỉ trọn vẹn nhất.
Ngày Tết Đoan Ngọ thì làm sao có thể bỏ qua các hoạt động nông nghiệp trồng trọt, #teamKlook nhỉ?
Hãy book ngay tour du lịch tham quan vùng nông thôn Nha Trang, trực tiếp quan sát những người nông dân nơi đây trồng trọt, chăm sóc cây cối và thưởng thức những món ăn ngon lành để kỳ nghỉ càng thêm ý nghĩa nhé!
Các Hoạt Động Du Lịch Nha Trang Bán Chạy:
Đã đến “Klook” du lịch không lo âu. Bỏ túi ngay các sản phẩm du lịch Nha Trang bán chạy nhất nhé!
Tiện ích & phương tiện di chuyển:
Tour ngày đầy hứng khởi:
Địa điểm tham quan - Danh lam thắng cảnh:
3. Phú Quốc
Nguồn ảnh: Canva
Nếu bạn đang tìm một điểm đến độc đáo và thú vị dịp Tết Đoan Ngọ, Hòn đảo Phú Quốc chính là lựa chọn lý tưởng. Với thời tiết ấm áp và trời quang đãng, bạn sẽ được trải nghiệm những khoảnh khắc đáng nhớ. hiệt độ trung bình vào dịp Tết dao động từ 28 độ C đến 31 độ C ban ngày và khoảng 24 độ C ban đêm, tạo điều kiện lý tưởng để tham gia các hoạt động trên biển.
Không còn gì phải hối tiếc khi bạn được thả mình vào làn nước biển trong xanh mát, và khám phá những bãi biển tuyệt đẹp của đảo. Tận hưởng niềm vui của việc lặn biển, đi bộ dưới biển hoặc đơn giản chỉ dạo bước trên cát trắng. Vào buổi tối, hòa mình vào không khí biển và thưởng thức những món ăn đặc sản độc đáo của thành phố biển, chắc chắc sẽ giúp bạn "refresh" bản thân đáng kể đấy!
Các Gợi Ý Du Lịch Phú Quốc Hàng Đầu:
Đã đến “Klook” du lịch không lo âu. Bỏ túi ngay các sản phẩm du lịch Phú Quốc bán chạy nhất nhé!
Tiện ích & phương tiện di chuyển:
Tour ngày đầy hứng khởi:
Địa điểm tham quan - Danh lam thắng cảnh:
4. Hạ Long
Nguồn ảnh: Canva
Hạ Long không chỉ có cảnh quan thiên nhiên tuyệt đẹp mà còn là nơi gắn kết với nhiều giá trị văn hóa đặc biệt. Vào dịp Tết Đoan Ngọ, bạn có thể tham gia các lễ hội địa phương để tìm hiểu và thấu hiểu sâu hơn về văn hóa dân gian Việt Nam.
Dịp Tết Đoan Ngọ thường là thời điểm ít khách du lịch hơn so với các ngày khác. Điều này mang lại cho bạn cơ hội để khám phá vịnh Hạ Long một cách yên bình, tránh xa sự tấp nập và đông đúc của du khách. Vào dịp Tết Đoan Ngọ, thời tiết thường rất thuận lợi cho các hoạt động ngoài trời. Bạn có thể tham gia vào các hoạt động như đi thuyền, suối nước nóng,...
Du Lịch Hạ Long, Đừng Bỏ Lỡ Các Gợi Ý HOT
Chinh phục Hạ Long đơn giản hơn bạn nghĩ. Dưới đây là các hoạt động du lịch Hạ Long tự túc bán chạy trên Klook:
Vi vu cùng du thuyền “chanh sả”:
Khám phá thành phố cùng các điểm đến nổi bật:
5. Hội An
Nguồn ảnh: Canva
Với thời tiết ôn hòa và không mưa, Hội An là một điểm đến lý tưởng để tận hưởng không khí Tết ấm cúng và truyền thống. Bạn có thể tham quan các đền chùa và di tích lịch sử quan trọng như Chùa Cầu, nhà cổ Tấn Kí và nhìn những lồng đèn đẹp lung linh treo trên phố. Phố cổ Hội An vào dịp Tết Đoan Ngọ trở nên lung linh hơn với những bức lồng đèn và hoa đăng rực rỡ. Bạn có thể đi dạo trong những con phố nhỏ, khám phá các cửa hàng, quán cà phê và thưởng thức các món ăn đặc sản như Cao lầu, Mì Quảng hay Bánh bao v.v.
Các Hoạt Động Du Lịch Hội An Được Yêu Thích:
Đã đến “Klook” du lịch không lo âu. Bỏ túi ngay các sản phẩm du lịch Hội An bán chạy nhất nhé!
Tiện ích & phương tiện di chuyển:
Tour ngày đầy hứng khởi:
Địa điểm tham quan - Danh lam thắng cảnh:
Qua những gợi ý trên, #teamKlook có thể trải nghiệm ngày Tết Đoan Ngọ một cách ý nghĩa và thiết thực. Hãy trân trọng ngày này để tạo thêm niềm vui và những khoảnh khắc thật đáng nhứo cùng gia đình và bạn bè nhé!
Hãy theo dõi trang Blog Du Lịch của Klook Vietnam để bỏ túi các thông tin hữu ích về du lịch Việt Nam và nhiều quốc gia khác trên thế giới nhé.
Bạn đã chuẩn bị gì mừng Tết Đoan Ngọ 2023 rồi?
CÓ THỂ BẠN SẼ THÍCH:
