Khu du lịch Tam Cốc - Bích Động là một phần quan trọng trong quần thể danh thắng Tràng An - Di sản văn hóa và thiên nhiên thế giới được UNESCO công nhận. Đến Tam Cốc - Bích Động Ninh Bình, du khách sẽ được “mãn nhãn" chiêm ngưỡng kỳ quan thiên nhiên ngoạn mục của “Nam thiên đệ nhị động", sông Ngô Đồng uốn lượn, cùng với kho tàng lịch sử và văn hóa quý báu của mảnh đất linh thiêng này.
Khu du lịch Tam Cốc - Bích Động là một phần trong quần thể danh thắng Tràng An - Di sản văn hóa và thiên nhiên thế giới được UNESCO công nhận vào năm 2014. Khu du lịch này cũng được Nhà nước xếp vào Di tích quốc gia đặc biệt vào năm 2012, cùng với Cố đô Hoa Lư và danh thắng Tràng An. Với diện tích rộng lớn lên đến 350,3 ha, Tam Cốc Bích Động bao quanh bởi hệ thống hang động núi đá vôi cùng nhiều di tích lịch sử - văn hoá quý giá.
Tam Cốc là quần thể danh thắng của 3 hang núi đá vôi “anh em”, gồm Hang Cả, Hang Hai và Hang Ba. Cả ba hang này được kết nới bởi dòng sông Ngô Đồng uốn lượn, vẽ nên một phong cảnh thiên nhiên hùng vĩ và lãng mạn.
Bích Động gồm một động khô nằm giữa lưng chừng núi (chùa Bích Động) và một động nước xuyên qua lòng núi (Xuyên Thủy Động). Cái tên “Bích Ðộng”, nghĩa là động xanh, được cụ Nguyễn Nghiễm (thân sinh của đại thi hào Nguyễn Du) đặt tên nhờ màu xanh ngọc bích phủ khắp các núi, động, sông nước, đồng ruộng, bầu trời ở đây. Bích Động được mệnh danh là “Nam thiên đệ nhị động” (động đẹp thứ nhì trời Nam), chỉ sau động Hương Tích (Nam thiên đệ nhất động) ở Hương Sơn. Một bên Bích Động giáp với nhánh sông Ngô Đồng chạy dọc sườn núi, bên kia sông là cánh đồng lúa bát ngát thơ mộng.
Các phương tiện di chuyển đi Tam Cốc Ninh Bình khá đa dạng và thuận tiện cho du khách.
Mỗi mùa ở Ninh Bình mang đến cho du khách những trải nghiệm độc đáo và thú vị khác nhau.
Tam Cốc là hệ thống “ba hang” tự nhiên nằm lền kề nhau dọc theo sông Ngô Đồng với hang Cả (127m), hang Hai (70m) và hang Ba (45m). Trong hang khí hậu mát mẻ và có nhiều nhũ đá rủ xuống với nhiều hình thù độc lạ như hình những ông tiên câu cá, hình rồng, mây bay. “Anh hai” Hang Cả là hang lớn nhất và đẹp nhất Tam Cốc, nhờ trần hang cao và rộng cản trở sự của nước lũ đến các nhũ đá.
Để tham quan Tam Cốc, du khách cần đi thuyền từ bến trung tâm và chạy dọc theo dòng sông Ngô Đồng. Trên chiếc thuyền gỗ, bạn sẽ được chiêm ngưỡng cảnh quan thiên nhiên choáng ngợp hai bên sông với những dãy núi trung điệp, hang động xuyên thuỷ, và cánh đồng lúa bạt ngàn. Cảnh sắc Tam Cốc còn biến đổi theo mùa, từ màu xanh tươi mát của lúa vào mùa xuân, màu vàng óng ánh vào mùa lúa chín, đến màu bạc lấp lánh của nước ngập trên cánh đồng. Vào mùa nước cả, cảnh quan càng ngoạn mục hơn khi nước ngập lên ruộng đồng, vẽ nên bức tranh đẹp hút hồn tựa “Vịnh Hạ Long trên cạn”.
Xuyên Thủy Động là là động tối ngập nước có hình dạng như một đường ống bán nguyệt, nơi ẩn chứa những bí ẩn và tuyệt tác thiên nhiên độc đáo. Xuyên Thủy Động có chiều dài khoảng 350m và chiều rộng trung bình khoảng 6m. Trần và vách động khá bằng bằng, và hình dạng của nó tạo nên một vòm cung rất độc đáo. Lối vào Xuyên Thủy Động đối diện với chùa Bích Động ở phía sau núi. Sau khi tham quan Xuyên thuỷ Động, du khách có thể leo núi để tới động và chùa Bích Động.
Cách bến thuyền Tam Cốc 3km, Bích Động là ngôi chùa cổ được xây dựng dưới sườn núi đá vôi Trường Yên vào đầu thời Hậu Lê. Năm 1707, hai vị hoà thượng Trí Kiên và Trí Thể đã đúc một quả chuông lớn cho chùa, hiện vẫn còn treo ở Động Tối. Đến thời Cảnh Hưng (1740 - 1786), chùa được hai nhà sư tiếp tục trùng tu mở rộng theo kiến trúc “Tam tòa”, với ba ngôi chùa riêng biệt, gồm chùa Hạ, chùa Trung và chùa Thượng trải dài khắp ba tầng núi. Chùa Hạ được dựng bằng gỗ lim với 5 gian trên một nền cao, phản ánh sự sáng tạo của các kiến trúc sư thời đó. Từ chùa Hạ bước lên 80 bậc theo hình chữ S là chùa Trung, nơi bạn sẽ thấy hai chữ “Bích Động” được tạc vào vách núi. Từ chùa Trung bước lên 21 bậc đá nữa là đến động Tối. Từ đây, bước thêm 40 bậc nữa sẽ đến chùa Thượng. Chùa Thượng mở ra một tầm “view” bao quát khung cảnh non nước trữ tình của Bích Động, cũng như Ninh Bình.
Trải qua gần 600 năm tồn tại, chùa Bích Động vẫn lưu trữ nhiều giá trị văn hóa lịch sử dân tộc và được xem là một trong những kỳ quan kiến trúc của Việt Nam. Là một trong “Bích Sơn bát cảnh” (tám cảnh đẹp của Bích Động), chùa Bích Động mang đến cho khách hành hương cảm giác yên bình và thanh tịnh giữa núi non trùng điệp để kết nối với thiên nhiên và tâm linh.
Động Thiên Hương là một động khô ở lưng chừng núi Đồng Võ, dọc theo con đường từ sông Ngô Đồng dẫn vào đền Thái Vi. Động Thiên Hương nổi bật với có độ cao khoảng 15mso với mặt đất, chiều cao gần 60m, chiều dài 40m và chiều rộng 20m. Đặc biệt, phần vòm động tựa quả chuông lớn, tạo nên một hình ảnh ấn tượng và tráng lệ.
Một trong những điểm độc đáo của Động Thiên Hương là phần đỉnh rộng, khiến cho nhiều người địa phương thường gọi nó là Động Trời. Bên trong động có miếu thờ vợ của vua Lý Huệ Tông - bà Trần Thị Dung. Bà đã có công truyền dạy nghề thêu ren cho nhân dân xã Ninh Hải. Vì đóng góp đáng kính này, người dân đã lập miếu thờ để tỏ lòng biết ơn và tôn vinh bà.
Thái Vi là ngôi đền linh thiêng nổi tiếng ở Tam Cốc Ninh Bình, nơi thờ phụng các vị vua và tướng nhà Trần, và Hoàng hậu Thuận Thiên. Ngôi đền được xây trên nền của hành cung Vũ Lâm, một căn cứ quân sự quan trọng trong cuộc kháng chiến chống quân xâm lược Nguyên Mông lần thứ hai của nhà Trần. Đền Thái Vi nép mình trong không gian thiên nhiên thanh bình của quần thể Tam Cốc Bích Động, bên phải là dòng Ngô Giang, bên trái là núi Cối Lĩnh.
Ở cổng đền có một giếng vàng chứa Bạch Ngọc trong vắt và cây đa tỏa bóng mát cho du khách dừng chân. Khi viếng thăm đền Thái Vi, du khách thỉnh thoảng có thể chứng kiến nghi lễ hầu đồng ở chính điện. Đây một hình thức diễn xướng dân gian của tín ngưỡng thờ Mẫu và được UNESCO công nhận là Di sản Văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại.
Thuộc quần thể Tam Cốc Bích Động, Động Tiên là hệ thống gồm ba hang lớn cách chùa Bích Động chỉ khoảng 1km. Nhìn từ bên ngoài, Động Tiên trông giống như một mê cung huyền bí, thu hút ánh nhìn của mọi người. Khi tiến vào trong động, du khách sẽ bị “hớp hồn” trong vẻ đẹp muôn hình vạn trạng của những nhũ đá và vân đá ấp lánh. Tạo hóa đã điêu khắc những nhũ đá này thành các hình thù độc đáo như cây thóc, cây tiền, ông tiên, con hổ, con sư tử, và con kỳ đà bắt mắt.
Nằm trong khu vực của núi chùa Móc, chùa Linh Cốc là một điểm tâm linh độc đáo quay về phía Tây với phía trước là một cánh đồng nước bạt ngàn. Chùa Linh Cốc đã có lịch sử từ thời vua Trần Thánh Tông. Ngay từ chân núi, du khách sẽ gặp một sân chùa rộng lớn, hai bên là nhà thờ tổ. Chùa Linh Cốc có ba gian hướng Tây Bắc, nơi thờ phụng thánh tăng đức A Nam Đà. Nhà trai của chùa gồm năm gian hướng Đông Nam. Điện Mẫu hướng Tây Nam quay lưng vào sườn núi, được xây dựng theo hình chữ "Tam". Sự yên bình và tĩnh lặng của chùa Linh Cốc tạo ra một không gian tâm linh nhiệm màu giữa thiên nhiên tuyệt đẹp.
Cố Viên Lầu nằm ngay cạnh bến thuyền Tam Cốc, là một điểm tham quan thuộc khu du lịch Tam Cốc – Bích Động Ninh Bình. Đây là một khu nhà cổ tập trung nhiều ngôi nhà cổ thu thập từ Ninh Bình và các làng quê khác trong đồng bằng Bắc Bộ. Cố Viên Lầu có diện tích rộng khoảng 20.000 m² và trưng bày tổng cộng 22 ngôi nhà cổ. Những ngôi nhà cổ này trưng bày các dụng cụ và trang thiết bị truyền thống như tràng kỷ, sập gụ, tủ chè, và nhiều đồ vật khác. Những ngôi nhà cổ tại Cố Viên Lầu thường có nguồn gốc từ thời nhà Nguyễn trở về sau, nơi bảo tồn nhữung di sản cổ truyền và nét kiến trúc truyền thống của Việt Nam.
Hang Múa, một phần của quần thể danh thắng Tràng An, đang là một điêm đến “hot hòn họt” cho trải nghiệm leo núi ngắm cảnh thiên nhiên. Du khách thường hợp tham quan hang Múa trong tour du lịch Tam Cốc Bích Động Ninh Bình. Để đạt tới đỉnh Hang Múa, du khách sẽ phải leo bộ lên khoảng 500 bậc đá. Từ đỉnh Hang Múa, du khách sẽ được đền đáp bằng một bức tranh toàn cảnh Ninh Bình cực kỳ “mãn nhãn”. Dưới ánh nắng vàng ấm áp, khung cảnh thiên nhiên kỳ vĩ của vùng đất cố đô hiện ra với những dòng sông uốn lượn, núi non uy nghiêm, và những đồng lúa chín vàng trải khắp Tam Cốc Ninh Bình.
Ngoài ra trong tour Tam Cốc Bích Động, du khách còn được ghé thăm hàng loạt địa điểm hấp dẫn khác như Chùa Bái Đính Tràng An, Lăng vua Đinh Tiên Hoàng, Chùa Lê Đại Hành, Thạch Bích Thung Nắng và hơn thế nữa. Đặt tour Ninh Bình ngay trên Klook với mức giá hấp dẫn và khám phá vùng đất cố đô tuyệt đẹp!